Πληροφορίες Μαθήματος

Σκοπός του μαθήματος είναι οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες να γνωρίσουν εισαγωγικά την εξέλιξη και τα «παραδείγματα», το αντικείμενο, το πεδίο και την έρευνα της παιδαγωγικής επιστήμης.

Περιεχόμενα μάθησης, χρονοδιάγραμμα Εισαγωγή: Παιδαγωγική – Επιστήμη της Αγωγής και της Εκπαίδευσης: αντικείμενο της Παιδαγωγικής, βασικές έννοιές της (αγωγή, παιδεία, μόρφωση, εκπαίδευση, κοινωνικοποίηση, διδασκαλία και μάθηση), το ζήτημα της αυτονομίας της Παιδαγωγικής, κλάδοι της Παιδαγωγικής, Παιδαγωγική και διεπιστημονικότητα, η Παιδαγωγική στην Ελλάδα. (1ο και 2ο μάθημα). Ενότητα πρώτη: Ιστορία της παιδαγωγικής σκέψης και Θεωρίες της Παιδαγωγικής Α. Ιστορία και Φιλοσοφία της Αγωγής κατά τους νεότερους χρόνους: 1. Η παιδαγωγική σκέψη από το 16ο έως τον 19ο αιώνα, η κριτική του σχολείου και της Παιδαγωγικής κατά τον 20ό αιώνα (το κίνημα της Νέας Αγωγής και της Προοδευτικής Εκπαίδευσης, η Αποσχολειοποίηση, η μαρξιστική κριτική, η Αντιπαιδαγωγική). 2. Εκπαιδευτικός ιδεαλισμός, ρεαλισμός, πραγματισμός και αναδομισμός. Β. «Παραδείγματα» της Παιδαγωγικής και σχέση θεωρίας και πράξης: 1. Ερμηνευτική Παιδαγωγική, 2. Εμπειρική Παιδαγωγική, 3. Μαρξιστική Παιδαγωγική, 4. Κριτική Παιδαγωγική και χειραφέτηση, 5. Σύγχρονα ρεύματα (Συστημική Παιδαγωγική, Αποδομιστική Παιδαγωγική, Μετα-κριτική Παιδαγωγική). Γ. Παιδαγωγική, εκπαίδευση και ιδεολογία. (3ο , 4ο , 5ο και 6ο μάθημα) Ενότητα δεύτερη: Αντικείμενο και μέθοδοι της παιδαγωγικής έρευνας Α. Πεδίο της παιδαγωγικής έρευνας Β. Αναλυτική-εμπειρική (ποσοτική) και συνθετική (ποιοτική) έρευνα, εξήγηση, κατανόηση, ιδεολογικοκριτική, αποδόμηση, τεχνικές συλλογής και μέθοδοι ανάλυσης. (7ο και 8ο μάθημα) Ενότητα τρίτη: Παιδαγωγικές ομάδες και πεδίο της Παιδαγωγικής Α. Ομάδες αναφοράς-βιολογικές και ψυχολογικές προϋποθέσεις: το παιδί, ο έφηβος και η έφηβη, ο ενήλικος και η ενήλικη, ο μαθητής και η μαθήτρια, ο εκπαιδευτικός και η εκπαιδευτικός, ο εκπαιδευτής και η εκπαιδεύτρια ενηλίκων Β. Θεσμοί και δομές που παρέχουν αγωγή και εκπαίδευση: η οικογένεια, η προσχολική αγωγή- συστήματα προσχολικής αγωγής, το σχολείο- σχολείο και κοινωνία, οι σχολές επαγγελματικής κατάρτισης, το πανεπιστήμιο, η εξωσχολική αγωγή (π.χ. κέντρα νεότητας), εκπαίδευση ενηλίκων και συνεχιζόμενη εκπαίδευση, δομές μη τυπικής εκπαίδευσης και άτυπη μάθηση (Μ.Μ.Ε., Τ.Π.Ε., εκκλησία κ.λπ.). Γ. Ιδεώδη, σκοποί, στόχοι, λειτουργία και ρόλος της εκπαίδευσης στις κοινωνίες του ύστερου καπιταλισμού. Το μέλλον της εκπαίδευσης. (9ο, 10ο και 11ο μάθημα) Ενότητα τέταρτη: Παιδαγωγική και σύγχρονα παγκόσμια προβλήματα Η Παιδαγωγική την περίοδο της κρίσης: Σχεδιασμός μιας εκπαίδευσης που αποβλέπει στην κριτική συνειδητοποίηση, τη συμμετοχή, την ειρήνη, την κοινωνική δικαιοσύνη και την οικολογία. (12ο και 13ο μάθημα) Ασκήσεις: Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες επισκέπτονται σπουδαστήρια και βιβλιοθήκες, ενημερώνονται αναφορικά με την αναζήτηση και ανεύρεση παιδαγωγικής βιβλιογραφίας και αρθογραφίας, ασκούνται στην επιστημονική τεχνογραφία, ενώ περιορισμένος αριθμός φοιτητών του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής συγγράφει συνθετική εργασία, την οποία και παρουσιάζει στο μάθημα.